Văn tế nghĩa sĩ cần giuộc soạn

Bạn đang xem: Văn tế nghĩa sĩ cần giuộc soạn

Xem thêm: Nghĩa Của Từ Come Across Là Gì, Come Across Là Gì

Nắm được đa số nét chủ yếu về cuộc đời, nghị lực, nhân phương pháp và quý giá thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu. Cảm thấy được vẻ đẹp bi ai của tượng phật đài nông dân nghĩa sĩ có một không hai trong lịch sử vẻ vang văn học tập trung đại cùng tiếng kh U thương của Nguyễn Đình Chiểu cho một thời kì “khổ nhục tuy nhiên Vĩ đại” của dân tộc. Hiểu đông đảo nét cơ bản về thể văn tế và thấy giá tốt trị nghệ thuật rực rỡ của bài xích văn tế.PHÂN MộT: Tắc GIẳ1- CU00 Đữ> Nguyễn Đình Chiểu (1822–1888) trường đoản cú là mạnh mẽ Trạch, hiệu Trọng Phủ, hối Trai(1),ình tại quê buôn bản Tân Thới, huyện Bình D ỉnh Gia Định (nay nằm trong Thànhphố hồ Chí Minh). Ông xuất thân trong gia đình nhà nho, cha là Nguyễn Đình Huy, bạn Thừa Thiên (nay là vượt Thiên – Huế), vào Gia Định làm thư lại tại dinh Tổng trấn Lê Văn Duyệt. Ở đây, Ông đem bà Trương Thị Thiệt làm vk thứ, hình thành Nguyễn Đình Chiểu. Năm 1843, Nguyễn Đình Chiểu đỗ tú tài tại trường thi Gia Định. Năm 1846, ông ra Huế học, chuẩn bị thi tiếp tại quê cha, tuy vậy lúc sắp đến vào ngôi trường thi thì cảm nhận tin chị em mất, nên bỏ thi quay trở lại Nam chịu tang (1849). Dọc mặt đường về, Nguyễn Đình Chiểu bị đau mắt nặng nề rồi bị mù. Không mệnh chung phục trước định mệnh oan nghiệt, Nguyễn Đình Chiểu về Gia Định mở trường dạy học, bốc thuốc chữa bệnh cho dân, cùng tiếng thơ Đồ Chiểu cũng ban đầu vang khắp miền Lục tỉnh.- (1) hối hận Trai : loại phòng tối. Sau khi bị mù, Nguyễn Đình Chiểu Nguyễn Đình Chiểu bắt đầu lấy thương hiệu hiệu này.56 khi giặc Pháp tấn công vào Gia Định (1859), fan trí thức yêu thương nước Nguyễn Đình Chiểu đã tại vị trên con đường đầu của cuộc binh cách chống ngoại xâm, cùng những lãnh tụ nghĩa binh bàn mưu tính kế tiến công giặc với sáng tác đa số vần thơ cháy rộp căm hờn, sôi Ý chí chiến đấu. Phái mạnh Kì mất, ông sinh sống lại bố Tri (Bến Tre). Thực dân Pháp tìm mọi giải pháp dụ dỗ, mua chuộc, mà lại ông khảng khái phủ nhận tất cả, duy trì trọn tấm lòng thuỷ tầm thường son sắt với nước cùng với dân cho đến hơi thở cuối cùng.II – Sự NGHIÊPTHỨWẫN 1. đều tác phẩm chínhNguyễn Đình Chiểu là giữa những nhà thơ đầu tiên ở nam giới Kì sáng sủa tác đa phần bằng chữ Nôm. Cuộc đời sáng tác của ông chia thành hai giai đoạn, trước và sau khoản thời gian thực dân Pháp xâm lược. Ở tiến độ đầu, ông viết nhị truyện thơ dài: Truyện Lục Vân Tiên với Dương từ – Hà Mậu, đều nhằm mục tiêu mục đích truyền tay đạo lí làm cho người. Đến quy trình tiến độ sau, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu là lá cờ đầu của văn thơ yêu nước kháng Pháp nửa cuối nắm kỉ XIX với phần nhiều tác phẩm xuất dung nhan về cả nội dung bốn tưởng, cảm xúc và nghệ thuật như Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ yêu cầu Giuộc, Văn tế Trương Định, Thơ điếu Trương Định, Thơ điếu Phan Tòng, Văn tế nghĩa sĩ trận vong Lục tỉnh, Ngư Tiềuy thuật vấn đáp (còn call là Ngư Tiều vấn đáp nho y diễn ca, một truyện thơ dài). Bởi ngòi bút, Nguyễn Đình Chiểu vẫn suốt đời pk không mệt mỏi cho đạo đức, chủ yếu nghĩa, cho hòa bình tự bởi của dân tộc: Chở bao nhiêu đạo thuyền ko khẳm, Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà.(Dương tự – Hà Mậu) 2. Nội dung thơ văn – Lí tưởng đạo đức, nhân nghĩa: Nguyễn Đình Chiểu viết Truyện Lục Vân Tiên nhằm mục tiêu mục đích truyền dạy dỗ những bài học về đạo làm bạn chân chính. Đạo lí làm tín đồ của Nguyễn Đình Chiểu mang niềm tin nhân nghĩa của đạo Nho, nhưng lại lại vô cùng đậm đà tính nhân dân và truyền thống dân tộc. Các mẫu fan lí ởng trong công trình là những gười sinh sống hậu, thuỷ chung, biết giữ gìn nhân bí quyết thẳng ngay, cao cả, dám chiến đấu và gồm đủ sức khỏe để thành công những thế lực bạo tàn, cứu giúp nhân độ thế: “Tôi xin ra sức tráng sĩ – Cứu bạn cho khỏi lao đao buổi này”. – Lòng yêu nước, mến dân: khi cuộc chiế L- –1 ܢܝ- ܠܭܰ ủa thực dân Pháp nổ ra, tù -a- – – – g d t 王i là lòng yêuA-l- Arl: A- – -a- -a: 1_ ܢ ܦ ܓܒ* ochiến đấu duy trì nước buổiấy. Thơ văn yêu thương nước chống Pháp của Nguyễn Đình Chiểuo57ܐ -L – ܐ- ܠ – -A. All llll-l lial l 1- ܕ -1 : -L va y s-i ticứu nước của dân chúng ta, mặt khác nhiệt liệt biểu dương những anh hùng nghĩa sĩ ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ܫ- – ܫ ܦ ܦ ܫ – ܫ – ܐܒđã chiến đấu, hi sinh bởi Tổ quốc. Ông onhân dân (Chạy giặc, Văn tếng} ận vong Lục tỉnh), ông lên án hầu hết kẻ chuẩn bị – a A -l. — a 1- ܂dAdi Jhình tAir ra Tây. Ông ngợi Trương 茎 ܐ Lܬ ܢܝ ܢ – Lܬܝ ܓܝ ܢܝܓܝ ܢܚܫܥܝܬܝܝ ܥܝ ܬܥܝܧܝ ܂ܢ ܢĐịnh, Phan Tòng of -o o gVì đại suy nghĩ ܠܫܬ ܢܝ ܬta’ l- 1زمرہ la -la. Li lA. 1- 26 1 ܫܓܬܚ- ܓ݁ܝ ܝܬܝ-A – a l:A- 4A. Aot o o — – ܐܫ ܬܝܢܝ ܕܐܒ ܥL- Jܫ ܫܝܢܝ ܥL- L-=حد — – – –L-=گھ tiền”); theo bụng dân nên chịu tướng mạo quân phù”, đảm nhiệm một vai khổn ngoại”” (Văn tế — a– a a —. Illasuốt đời cui cút làm ăn, do mến nghĩa làm quân chiêu mộ, tiến công giặc với ý chí: “Thà hác nhưng đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng Vinh… Thác nhưng mà trả sơn hà rồi nợ,- – – གལ། ། ། །ཁ་ཁ། ཁ… gđề l ” ghĩ ần Giuộc) ngay lập tức ܪܵ- ܢܚܬܥܝ ܓLܥ- ܊ ویر A – — – ے thất bại, dân tộ – gb — ܵ – – K Nhân Sư, người thầy thuốc tốt trong NgưTiềuy t} ấn đáp, dẫu không thể làm gì để cú s-L – Lala. All a a le. ܠ ܢ ܕ al …همه — – – ماه دیده محمد. همه گور – 1- L ہے۔ –طا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ -L-۔۔۔۔۔۔ گدcao cả: “Dù đui cơ mà giữ đạo nhà Còn hon tất cả mắt ông thân phụ không thờ”. 3. Thẩm mỹ và nghệ thuật thơ vănVề nghệ thuật, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu có không ít đóng góp quan liêu trọng, độc nhất là văn học trữ tình đạo đức. Vẻ đẹp của thơ văn ông không phát lộ tỏa nắng rực rỡ ở bề ngoài mà tiềm tàng trong tầng sâu của cảm xúc, suy ngẫm. Văn pháp trữ tình bắt nguồn từ cõi tâm trong sáng, nhiệt độ thành, đầy tình thương thương con người của phòng thơ, bao giờ cũng nồng đậm tương đối thở cuộc sống, trường đoản cú nó đã tạo nên sức rung hễ mãnh liệt sâu xa. Đặc biệt, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu còn vô cùng đậm đà dung nhan thái nam Bộ. Mọi người dân phái nam Bộ đều có thể phát hiện mình ở các nhân trang bị của ông, trường đoản cú lời nạp năng lượng tiếng nói mộc mạc, bình dân đến tâm hồn nồng nhiệt, hóa học phác, giải pháp cư xử khoáng đạt, hồn nhiên. Lối thơ ưu tiền về kể trong những truyện của ông cũng mang color diễn xướng rất phổ biến trong văn học tập dân gian phái nam Bộ.Đó là đều yếu tố cơ bản tạo bắt buộc giá trị thẩm mĩ đặc sắc của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu. Truyện Lục Vân Tiên, Văn tế nghĩa sĩ bắt buộc Giuộc,… xứng danh là hầu hết tác phẩm xuất sắc của văn học nước ta cuối thời trung đại.M * 。 பட ே – – – – -a- – – (2) tướng mạo quân phù:ấn tín của tướng tá lĩnh. 3) Кhб. 1ܐܫܬܥܝ ܬ ܡܬܝܗ- ܬܥܬ܀ 7 ܗܝܕܘܗܝ ܓ( o— — o b58Đã rộng một ráng kỉ trôi qua, giờ thơ Đồ Chiểu vẫn ngân vang thân cuộc đời. Tên tuổi nhà al gN — e gbå ghệ d ܐ phương pháp cao đẹp và những góp sức lớn lao của ông cho văn học tập nước nhà.HƯỨNG DẫN học tập BằI 1. Nêu đều nét thiết yếu về cuộc sống Nguyễn Đình Chiểu. Anh (chị) cảm nhận thâm thúy điều gì qua cuộc đời nhà thơ? 2. Tò mò giá trị thơ văn Nguyễn Đình Chiểu: -Dựa vào đầy đủ đoạn trích vẫn học về Truyện Lục Vân Tiên (ở lớp 9 với lớp 11), hãy cho thấy lí tưởng đạo đức nghề nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu được xây dựng đa số trên cơ sở tình cảm nào. – văn bản trữ tình yê Nguyễn Đình Chiểu ?Tác độ — – – – – – ܢ موg thực dâ Pháp مهم ..كمهم معهم. ဂုံး گر o -ܖ đương thời ? – theo ông (chị), dung nhan thái nam giới Bộ rất dị của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu thể hiện ở những điểm làm sao ?3”. Với những kỹ năng đã học tập về nguyễn trãi và Nguyễn Đình Chiểu, anh (chị) cảm giác được điều gì gần cận về tư tưởng nhân nghĩa giữa hai nhà thơ này ? Hãy trình bày ý kiến của mình.GHI NHỞCuộc đời Nguyễn Đình Chiếu là 1 trong tấm gương trong sáng, cao đẹp mắt về nhân cách, nghị lực cùng ý chí, về lòng yêu nước, yêu thương dân và thể hiện thái độ kiên trung, bất khuất trước kẻ thù. Thơ văn ông là một trong những bài ca đạo đức, nhân nghĩa, là tiếng nói yêu nước cất lên từ cuộc chiến đấu kháng quân xâm lược, là thành tựu thẩm mỹ Xuất sắc sở hữu đậm dung nhan thái nam giới Bộ.LUYÊN TậP căn cứ vào những kỹ năng đã học tập về Nguyễn Đình Chiểu và những tác phẩm của fly —— à – Lܧ – ܧ ܢ:- L- –“) — — L- ܫ ܥL- –ܢܖ” Diệu: “Cái ưuñino khổng lồ ái so với người lao động, sự kính mến họ là một đặc điểm của trọng điểm hồn Đồ Chiểu”(1) ?fly the J- r—– rs– – e. — ras— li volu al– — so. 1جریر۔۔۔۔nghệ thuật, NXB công nghệ Xã hội, Hà Nội, 1973.PHÂN HAI: TÁc PHẩMTIÊU DẫNVăn tế nghĩa sĩ buộc phải Giuộclà bài bác văn Nguyễn Đình Chiểu viết theo yêu ước của Đỗ Quang, tuần lấp Gia Định, nhằm tế đa số nghĩa sĩ đã hi sinh vào trận tập kích đồn quân Pháp ở nên Giuộc tối 16–12–1861. Nghĩa quân giết thịt được thương hiệu quan nhị Pháp và một vài lính ở trong địa, thống trị đồn hai ngày rồi bị bội phản công cùng thất bại. Nghĩa quân hi sinh khoảng 20 người. Vào bối cảnh cuộc chiến đấu không cân nặng sức mọi ngày đầu chống Pháp, lúc toàn dân tộc bản địa đang quyết một lòng thà bị tiêu diệt vinh còn rộng sống nhục, sự hi sinh bởi đại nghĩa này quả có sức khích lệ và khích lệto lớn. Do thế, bài bác văn ngay mau chóng được truyền tụng khắp chỗ trong nước, có tác dụng xúc đụng lòng người. Nói theo cách khác lần đầu tiên trong văn học tập dân tộc, fan nông dân nghĩa sĩ phòng ngoại xâm đã có dựng một tượng phật đài thẩm mỹ và nghệ thuật bất tử.Văn tế là một trong những loại văn thường lắp với phong tục tang lễ, nhằm mục tiêu bày tỏ lòng nhớ tiếc thương đối với người đã mất. Văn tế thông thường sẽ có hai văn bản cơ bản: đề cập lại cuộc đời, công đức, phẩm hạnh của fan đã khuất và đãi đằng nỗi đau thương của fan sống trong tiếng phút vĩnh biệt. Âm hưởng chung của bài văn tế là bi thương, cơ mà sắc thái biểu cảm sống mỗi bài rất có thể khác nhau. Có bài bác chỉ thuần tuý là một tiếng khóc (Văn tế Trương Quỳnh Như của Phạm Thái) nhưng cũng đều có bài mang ý nghĩa sử thi bi tráng (Vân tế nghĩa sĩ đề nghị Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu, Văn tế Phan Châu Trinh của Phan Bội Châu). Đặc biệt, có khi văn tế còn được viết một trong những hoàn cảnh khác, nhằm mục đích không giống (ví dụ Tú Xương làm cho Văn tếsống vk với giọng hài hước, dí dỏm, hay các nhà văn cách mạng sau này hoàn toàn có thể làm văn tế bầy thực dân, đế quốc nhằm đả kích, châm biếm). Văn tế rất có thể được viết theo nhiều thể: văn xuôi, thơ lục bát, song thất lục bát, phú,… (Bài văn tế này viết theo thể phú Đường luật, bao gồm vần, tất cả đối). Giọng điệu văn tế nói tầm thường là lâm li, thống thiết, thực hiện nhiều thán tự và phần đa từ ngữ, hình ảnh có giá trị biểu cảm mạnh. Bố cục của bài xích văn tế thường sẽ có bốn đoạn: đoạn khởi đầu (lung khởi) luận chung về lẽ sống chết, thường khởi xướng bằng những tự Thương ôi! Hỡi ôi!; đoạn máy hai (thích thực) nhắc công đức, phẩm hạnh, cuộc sống của tín đồ đã khuất, thường bắt đầu bằng các từ ghi nhớ linh xưa; đoạn thứ bố (ai văn) nói lên niềm yêu mến tiếc đối với người vẫn chết; đoạn thứ tứ (kết) tỏ bày lòng nhớ tiếc thương với lời cầu nguyện của tín đồ đứng tế.WẫN BÁN Hỡi ôi! Súng giặc khu đất rền; lòng dân trời tỏ.Mười năm công đổ vỡ ruộng, chưa ắt còn danh nổi như phao ; một trận nghĩa tấn công Tây, tuy thế mất tiếng vang như mõ”.(1) Nghĩa sĩ: người có chí khí, ko quản ngại hi sinh vì việc nghĩa như cứu vớt người, cứu vãn nước. Phải Giuộc: nay trực thuộc tỉnh Long An.(2) Cả câu này ý nói:Mười năm làm ruộng, chưa chắc đã được ai nghe biết tên tuổi; một trận nghĩa tiến công Tây, mặc dù hi sinh tuy vậy tiếng thơm còn mãi.60Nhớ linh (1}xưa : Cui cun cút làm ăn; toan lo nghèo khó”. Không quen cung ngựa, đâu đến lớp nhung”; chỉ biết ruộng trâu, ở trong xóm bộ4. Vấn đề cuốc, vấn đề cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm; tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt trước đó chưa từng ngó. Giờ phong hạc” phập phồng rộng mươi tháng, trông tin quan tiền như trời hạn trông mưa; hương thơm tỉnh chiên”) dính vá” đã cha năm, ghét thói mọi” như nhà nông ghét cỏ. Bữa thấy bòng bong” đậy trắng lốp, mong mỏi tới nạp năng lượng gan; ngày coi ống khói chạy black sì, mong mỏi ra cắn cổ. Một côn trùng xa thư00 vật sộ, há đểai chém rắn đuổi hươu”}}}; hai vầng nhật nguyệt chói loà, đâu dung đồng minh treo dê chào bán chó. Nào đợiai đòiai bắt, phen này xin ra mức độ đoạn kình(12); chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay cỗ hổ (13).(1) Linh: linh hồn; tại đây chỉ bạn đã chết. (2) Cui cút (côi cút): bơ vơ, không nơi nương tựa. Cả câu ý nói âm thầm, lặng lẽ làm nạp năng lượng mà vẫn n(3) trường nhung: nơi tập trận, luyện võ.(4) xóm bộ: chỉ làng xóm, có phiên bản chép là xã hộ(5) Phong hạc: lấy ở LLS SA A SqS qqSS L ST q qqq LL LLL SLLSSS SSAS ASSAA Sqqqqq Sqqq S A SqqS S qq L S q S SLS S Sq ASqS hỉ sư hồi hôn lo lắnơ ܫ ܚ — ܫ ܚ – ܐܦ ܚܠܐ ܀ – – ܫܝܠܐ ܚ ܢܝ ܚ ܢܝ ܬ ܢl L ܫܥܬܐ – ܚܬܐ. O – – – – – -o này chỉ có nghĩa là tin kẻ địch đến.(6) Miu i ri ri i ri h hôi, tại chỗ này chỉ thực dân Pháp(7) dính vá: làm nhơ bẩn bẩn, dây dính bậy bạ.(8). Th hực dân Pháp)(9) Bòng bong: vải bịt nắng, vi buồm bên trên boong tàu.1. () Xa டட . . . Xa đồng quỹ, thư đồng văn ghī o độ dài, sách viết và một lối chữ), ý chỉ một tổ quốc độc lập, gồm chủ quyền– – – – – – Tổ) chém rắn, dựng cờ nghĩa, tàn phá nhà Tần — – Te 1 frá uvá mãng cầu 1. اگر ۔۔4ر ۔۔ کرس۔۔۔۔۔4ے..!! * – — — ܦ – – – – – ato – – – – – — it –lăng ư !2) — — ܬܐ Lܝ . ܬܰܘܗܝ ܐܬܝܥܝ-1 ܓ1ܓܝܬܝ – La(13). Cỗ hổ:bắt hổ. Đoạn kình, cỗ hổ:ý nói ra sức tiêu diệt giặc.61Khá yêu thương thay! Vốn chẳng đề nghị quân cơ quân vệ0), theo dòng?) ở quân nhân diễn binho); chẳng qua là dân ấp dân lân, thích nghĩa có tác dụng quân chiêu mộ“”. Mười tám ban võ nghệ, nào chờ tập rèn; chín chục trận binh thư, không đợi bày bố. Ko kể cật”5) có một manh áo vải, nào chờ mang bao tấu”6), thai ngòi”; vào tay vậy một ngọn trung bình vôngo), đưa ra nài chọn dao tu(9), nón gõ (10). Hoả mai(}}) đánh bằng rơm nhỏ cúi (12), cũng đốt xong nhà dạy dỗ đạo kia; gươm đeo dùng bởi lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan nhì nọ. Chi nhọc quan cai quản gióng trống kì trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không; nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ đạnto, xô củ g vào, liều mạng nh chẳng có. Kẻ đâm ngang, bạn chém ngược, khiến cho mã tào) maní04) hồn kinh; bọn hè trước, lũ(15}ó sau, trối kệ tàu sắt16 tàu đồng súng nổ. Óli ! số đông lăm lòng nghĩa thọ dùng; đâu biết xác phàm” vội vàng bỏ.(1) Cơ, Lệ: những loại đơn vị quân nhóm thời phong kiến. (2) Theo dòng: theo loại dõi phụ thân ông. (3) Diễn binh: luyện tập việc binh.ị mời • mô • cầu tìmà • cơ hội nàu đã dựng cờ nghĩa, chỉ gh ân tiến công Pháp. Nl trường đoản cú nguyện tham gia nghĩa quân. (5). Cậf:lưng. (6). Bao tẩu: bao đựng dao, mã tấu. (7) thai ngòi: bao đựng dung dịch đạn, ngòi nổ.(8) Tå ột, cực kỳ cứng, cầm cho vũ khí.(9) D. Loại dao lưỡi dài, dung nhan bén, o lưng, dùng để làm đốn cây, giết mổ giặc. (10) Nón gõ: nón đội của lính ngày xưa. (11). Hoả mai: mỗi đội lửa, vật dụng làm bằng vật tinh tế bắt lửa; thường dùng để châm ngòi nổ mang lại một loại súng cổ (súng hoả mai). (12) R – – ܓ — — ܒ — — ܒ ܢܝ (13) Ma tid) (nh ếng Ma-lai-xi-a: }:lính cảnh sá (14) phi ܠ܂ l. – . L. L tuli líp pi la A. (15) Bọn, lũ: chỉ những người, không có ý khinh thường thị. (16). Có bản chép là tàu thiếc. (17). Xác phàm: xác của con bạn trần tục.a- – – – – ..- – – – – – – A – Lolai II- eli rMột chắn chắn sa ngôi trường rằng chữ hạnh”), nào tuyệt da ngựa bọc thâyo”; trăm năm địa ngục ấy chữ quy(3), nào ngóng gươm hùm treo mộto). Đoái sông đề nghị Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng; quan sát chợ ngôi trường Bình 5), già trẻ nhị hàng luỵ nhỏ. Chẳng đề nghị án giật án gian đày tới, cơ mà vi binh đánh giặc mang lại cam tâm; vốn không duy trì thành duy trì luỹ vứt đi, mà hiệu lực thực thi theo quân đến đáng số(6). Cơ mà nghĩ rằng: Tấc đất ngọn rau xanh ơn chúa, tài bồi” cho tổ quốc ta; dĩa cơm manh áo làm việc đời, mắc mớ chi ông thân phụ nó. Vì chưng ai khiến cho quan quân cạnh tranh nhọc, nạp năng lượng tuyết nằm sương; vị ai xui đồn luỹ tan tành, xiêu vẹo mưa bổ gió. Sống làm bỏ ra theo quân tả đạo’o), quăng vùa hương”, xô bàn độc”), thấy lại thêm buồn; sống có tác dụng chỉ ở bộ đội mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ. Thà thác mà đặng câu địch khái(11), về theo tổ phụ(12) cũng Vinh; hơn còn mà chịu chữ đầu Tây, sinh sống với man diff3) siêu khổ.(1) Hạnh: may mắn.-gặp may mắn, nào ngờ đã bắt buộc hi sinh. O(3) Quy: về ghĩa là — Ti- iết lí đạo Phật, sinh sống là gửi, thác là ễ (sinh kí, tử quy)(4) Gươm hùm treo mộ: theo tích cổ Trung Quốc, một nghĩa sĩ thời Chiến quốc khi chết đã dặn la-l ܓ ܥܝܢܝ ܫܝ ±aܝ ܓܩas(5) Chợ ngôi trường Bình: thuộc yêu cầu Giuộc.(6) Vĩ binh: làm cho lính. Hiệu lực: tại đây hiểu là rất là l ả câu ý ẳng đề nghị vì mắc tộ4. 12.- 1.1. A. 1 a.(7) Tài bồi: vun đắp, vun trồng. Cả câu ý nói: Tấc đất, ngọn rau hầu như là ơn vua (bao đời) vun đắp cho quốc gia ta; chén cơm manh áo của ta, mắc mớ gì đến ông phụ thân chúng nó (mà bọn chúng nó chiếm đi).(8) Tả đạo: chỉ đạo Thiên Chúa, nói ܫܶ ܦܝ ܕܝ ܘܝܥ ܢ¬± ܐ ܫ ܢܝ ܢ ܕ — ܕ — ܕ ܢ lược Việt Nam, thực dân tle 4ھ ۔۔۔ 4۔ -۔ھ lơi dung đạo Thiên Chúalar atܢܝ ܥ – ܦ ܢL ܚܐܫ ܐܝ ܧ 6 chia A =ls & \ +&\ + – – –۔۔ – A l – A đề nghị đã chủ trương bài bác xích da၀ Thiên Chúa. (9) Vùa hương: bình l — 1-۔ھ– (10). Bàn độc: bàn thờ, (11). Địch khái: thức giấc thần, ý chí chống kẻ thù. (12) Tổ phụ: ông nội, ở chỗ này chỉ cha ông nói chung. (13). Man di: chỉ thực dân Pháp.Ôi thôi thôi!Chùa Tông Thạnh(} năm canh ưngo) đóng góp lạnh, tấm lòng son giữ hộ lại nhẵn trăng rằm; đồn Lang Sao) một xung khắc đặng trả hờn, tủi phận tệ bạc trôi theo dòng nước đổ4Đau đớn bấy!Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo heo trong lều; não nùng thay! vk yếu chạy kiếm tìm chồng, cơn trơn xế dật dờ5) trước ngõ.Ôi!Một trận sương tan, nghìn năm máu rỡ6). Binh tướng tá nó hãy đóng sông Bến Nghé, ai tạo sự bốn phía mây đen; ông phụ vương ta còn ở khu đất Đồng Nai, ai cứu giúp đặng một phường bé đỏ”. Thác nhưng trả non sông rồi nợ8), danh thơm đồn sáu tỉnh chúngo) hồ hết khen; thác mà lại ưng” đình miếu để thờ, tiếng ngay trải muôn đời ai ai cũng mộ. Sống tấn công giặc, thác cũng tiến công giặc, linh hồn theo góp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia; sống thờ vua, thác cũng cúng vua, lời dụ(}}) dạy sẽ rành rành, một chữ ấm (12) đủ đền rồng công đó. Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo, thương do hai chữ thiên dân; cây mùi hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám do một câu vương vãi thổ03). Hỡi ơi thương thay! . Bao gồm linh xin hưởng. SS (Theo Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu, NXB Văn học Giải phóng, TP. Hồ Chí Minh, 1976) (1) chùa Tông Thạnh ản chép là Tôn Thạnh, cơ ܀ – L- … — ܼܧ — ܫܶ¬ܐ ܚܫ¬ ± . đã áp dụng làm địa thế căn cứ chống giặc. (2) Ung: phải, chịu. ) Đồn L tillang-x Giuộc. (4) Tüi – — z = –rñno – hrn ru1t luui – hori 子 ۔۔۔۔۔۔۔۔ o o(3 o gsa:gọi tắt từ p binh Pháp đóng ở vị trí kia chợ buộc phải JAG J. A – — (5) Dậ ý nói l . – (6) ngày tiết rỡ: nổi tiếng rạng rỡ. (7) bé đỏ: đứa trẻ em ịnh ròn đñ hỏn